Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κλίμα και τις ΑΠΕ

Στις 23 Ιανουαρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε στη δημοσιότητα τις προτάσεις της για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Οι προτάσεις έχουν σκοπό να καθορίσουν με πιο συγκεκριμένο τρόπο το πώς θα επιτευχθούν οι δεσμευτικοί στόχοι τους οποίους αποφάσισαν οι αρχηγοί κρατών της ΕΕ το Μάρτιο του 2007 και αφορούσαν στη μείωση των συνολικών εκπομπών της ΕΕ κατά 20% το 2020 σε σχέση με το 1990 και επίτευξη συνεισφοράς των ΑΠΕ κατά 20% της συνολικής καταναλισκόμενης ενέργειας, πάλι το 2020.

Η δέσμη προτάσεων της Επιτροπής περιλαμβάνει:

(1)τροποποίηση των κανόνων και των στόχων του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπής (ΕΣΕΔΕ) για την περίοδο 2013-2020
(2) επιμερισμό για κάθε κράτος μέλος των απαιτούμενων μειώσεων εκπομπών από τους κλάδους που δεν καλύπτονται από το ΕΣΕΔΕ (όπως οι μεταφορές, τα κτίρια, οι υπηρεσίες, η γεωργία και τα απόβλητα)
(3) επιμερισμό για κάθε κράτος μέλος του μεριδίου των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας.

Πιο συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά το ΕΣΕΔΕ προτείνεται
• η επέκτασή του ώστε αυτό να περιλαμβάνει και άλλους τομείς (αλουμίνιο, πετροχημικά, αμμωνία, αερομεταφορές) καθώς και αέρια του θερμοκηπίου πέραν του CO2 (οξείδιο του αζώτου, υδροφθοράνθρακες)
• η κατάργηση των επιμέρους Εθνικών Σχεδίων Κατανομής Δικαιωμάτων με το συνολικό προς διάθεση πλήθος δικαιωμάτων και τη μεθοδολογία κατανομής να καθορίζονται πλέον σε πανευρωπαϊκό επίπεδο από την Επιτροπή.
• Οι συνολικές επιτρεπόμενες εκπομπές των καλυπτόμενων εγκαταστάσεων (δηλαδή το πλήθος των διαθέσιμων δικαιωμάτων εκπομπής) να μειώνονται ετησίως ώστε το 2020 να είναι κατά 21% μικρότερες των αντίστοιχων εκπομπών του 2005
• οι εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής υποχρεούνται να αγοράσουν το σύνολο των δικαιωμάτων εκπομπής (τα οποία κατά κανόνα τους δίδονται δωρεάν μέχρι το 2012). Ο πλειστηριασμός δικαιωμάτων θα εφαρμόζεται σταδιακά και στους υπόλοιπους τομείς με το 100% των δικαιωμάτων να πωλούνται από το 2013

Για τους τομείς που δεν καλύπτονται από το ΕΣΕΔΕ (όπως τα κτίρια, οι μεταφορές, η γεωργία και τα απόβλητα) οι εκπομπές τους σε Ευρωπαϊκό επίπεδο θα πρέπει να μειωθούν κατά 10% έως το 2020 σε σχέση με τα επίπεδα του 2005. Η Επιτροπή προτείνει για κάθε κράτος μέλος ξεχωριστό στόχο μείωσης υπολογισμένο ανάλογα με το ΑΕΠ κάθε χώρας (μεγαλύτερες μειώσεις θα απαιτηθούν από τα πλουσιότερα κράτη). Για την Ελλάδα, ο στόχος αυτός είναι 4%.

Τέλος, για την προώθηση των ΑΠΕ και την επίτευξη της συνεισφοράς τους κατά 20% στην συνολική κατανάλωση ενέργειας το 2020, προτείνονται διαφοροποιημένοι στόχοι για κάθε κράτος – μέλος. Για την Ελλάδα προτείνεται μερίδιο των ΑΠΕ 18%. Ταυτόχρονα προτείνεται το 10% των καυσίμων μεταφορών να προέρχεται από βιοκαύσιμα. Να επισημάνουμε πως το μερίδιο των ΑΠΕ αφορά τη συνολική κατανάλωση ενέργειας σε όλους τους τομείς κι επομένως εύλογα προκύπτει πως το μερίδιο τους στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 30%. Χαρακτηριστικό είναι πως το ποσοστό αυτό (συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων υδροηλεκτρικών σταθμών) στην Ελλάδα το 2007 ήταν κάτω από 9%.

Οι προτάσεις της Επιτροπής κινούνται σε θετική κατεύθυνση. Όμως μόνο και μόνο το γεγονός ότι στόχος τους είναι η μείωση των ευρωπαϊκών εκπομπών κατά 20% το 2020 (και όχι κατά 25-40% όπως προτείνουν οι επιστήμονες και ήταν η διαπραγματευτική θέση της ΕΕ στη συνδιάσκεψη του Μπαλί) κάνει τις προτάσεις αυτές ανεπαρκείς ενώ ταυτόχρονα υπονομεύει τις δρομολογημένες διεθνείς διαπραγματεύσεις για το διάδοχο του Πρωτοκόλλου του Κιότο προδιαθέτοντας το ύψος των απαιτούμενων μειώσεων εκπομπών. Τέλος, υπό το πρίσμα αρκετών πρόσφατων εκθέσεων και μελετών που αμφισβητούν τη φιλικότητα προς το περιβάλλον των βιοκαυσίμων, είναι ανησυχητική η πρόταση για δεσμευτικό μερίδιο βιοκαυσίμων στα καύσιμα μεταφορών.

Τάσος Κρομμύδας, μέλος της Γραμματείας των Οικολόγων Πράσινων.